دیدن یک نقطه سفید روی لثه میتواند نگرانکننده باشد، بهویژه اگر قبلاً تجربهای مشابه نداشته باشید. این لکههای سفید ممکن است در ظاهر ساده و بیخطر به نظر برسند، اما گاهی میتوانند نشانهای از یک مشکل زمینهای دهانی یا حتی عارضهای جدیتر باشند. در بسیاری از موارد، چنین تغییراتی موقتی و بیخطر هستند و بهراحتی درمان میشوند؛ بااینحال، نادیده گرفتن برخی از آنها میتواند منجر به عوارض بلندمدت شود.
در این مقاله، تلاش میکنیم با زبانی ساده و بر پایه منابع علمی، معنای این لکهها، دلایل احتمالی بروز آنها و اقدامات مؤثر برای تشخیص و درمان را با شما در میان بگذاریم. اگر به دنبال راهی مطمئن برای درک بهتر این وضعیت و تصمیمگیری درست هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
چرا دانههای سفید روی لثه ظاهر میشوند؟ ۷ علت شایع
پدیدار شدن دانههای سفید روی لثه میتواند دلایل متعددی داشته باشداز سادهترین التهابات گرفته تا نشانههایی جدیتر که نیاز به بررسی پزشکی دارند. شناخت علل رایج این دانهها به شما کمک میکند که بین یک مشکل گذرا و یک هشدار مهم تفاوت قائل شوید. در ادامه به ۷ علت شایع بروز دانههای سفید روی لثه اشاره میکنیم:
آفتهای دهانی: زخمهای کوچک و سفید که در اثر استرس، کمبود ویتامین یا گاز گرفتن اتفاقی ایجاد میشوند.
برفک دهان: عفونت قارچی ناشی از قارچ کاندیدا که بیشتر در افراد دارای ضعف ایمنی یا دیابت دیده میشود.
لکوپلاکیا: لکههای سفید ضخیم که ممکن است در نتیجه مصرف دخانیات یا سایش مزمن ایجاد شوند.
واکنش به درمانهای دندانپزشکی: پس از جراحی، کشیدن دندان یا نصب ایمپلنت، گاهی دانههای سفید موقتی روی لثه ظاهر میشوند.
کیستهای دهانی: گرههای کوچک سفید که معمولاً بدون درد هستند و ممکن است بهتدریج رشد کنند.
التهاب لثه (ژنژیویت): در مراحل ابتدایی میتواند با نقاط سفید یا التهاب موضعی خود را نشان دهد.
باقیماندههای غذایی یا پلاک: گاهی آنچه بهعنوان دانه سفید دیده میشود، تنها پلاک یا ذرات گیر کرده مواد غذایی هستند، که با شستوشو برطرف میشوند.
تشخیص دقیق علت دانههای سفید نیاز به معاینه بالینی دارد. اگر این ضایعات برای چند روز باقی ماندند، تغییر شکل دادند یا با علائمی مانند درد و خونریزی همراه بودند، بهتر است فوراً با دندانپزشک مشورت کنید
دانههای سفید روی لثه نشانه چیست؟
ظاهر شدن دانههای سفید روی لثه ممکن است در نگاه اول بیاهمیت به نظر برسد، اما بسته به محل، اندازه، بافت و سایر علائم همراه، میتواند پیامهای متفاوتی از وضعیت سلامت دهان شما بدهد.
اگر این دانهها کوچک، بدون درد و موقتی باشند، اغلب مربوط به مسائل سادهای مانند باقیماندههای غذایی، تحریک خفیف یا آفتهای سطحی هستند. اما اگر همراه با درد، التهاب، بوی بد دهان یا رشد تدریجی باشند، ممکن است نشاندهنده مشکلاتی جدیتر از جمله عفونت قارچی، کیست، لکوپلاکیا یا حتی واکنش به درمانهای دندانپزشکی باشند.
برخی از بیماران پس از قرار دادن ایمپلنت یا کشیدن دندان متوجه این دانههای سفید میشوند، که میتواند بخشی از روند التیام باشد. در مقابل، اگر دانهها برای بیش از ۱۰ روز باقی بمانند یا تغییر ظاهر دهند، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی بالینی و احتمالی تصویربرداری یا نمونهبرداری توصیه میشود.
بهطور کلی، هر گونه تغییر رنگ یا بافت روی لثه که بهبود نیابد، نیاز به بررسی تخصصی دارد تا از هرگونه عارضه پنهان دهانی پیشگیری شود.
علائم نقطه سفید روی لثه
- درد و ناراحتی: همه انواع نقطه سفید روی لثه الزاماً دردناک نیستند، اما در مواردی که این لکهها ناشی از زخم یا عفونت باشند مثل آفت دهان یا برفک، ممکن است هنگام خوردن غذا، نوشیدن مایعات داغ یا حتی مسواک زدن با درد یا سوزش قابلتوجه همراه شوند. این ناراحتی معمولاً موضعی است و در صورت افزایش اندازه ضایعه، شدت آن نیز بیشتر میشود.
- خونریزی: در برخی شرایط خاص مانند زخمهای شانکری یا التهابهای مزمن لثه، لکههای سفید ممکن است در اثر تحریک یا پیشرفت بیماری، خونریزی کنند. خونریزیهای خودبهخودی یا مکرر، نشانهای از لزوم بررسی تخصصی است.
- بوی بد دهان (هالیتوزیس): وجود ضایعات قارچی مانند برفک دهان، یا باقیماندن سلولهای مرده روی سطح ضایعه میتواند منجر به بوی ناخوشایند دهان شود. این علامت اغلب توسط اطرافیان گزارش میشود و ممکن است با طعم بد دهان نیز همراه باشد.
- تغییر در بافت لثه: نقطههای سفید ممکن است با بافت طبیعی لثه تفاوت داشته باشند و بهصورت برجسته، زبر یا ضخیمتر از نواحی اطراف احساس شوند. در مواردی مانند لکوپلاکیا، این تغییرات ممکن است ظاهری سفت یا چرمی به ناحیه مورد نظر بدهند که قابل تشخیص با لمس یا معاینه بالینی هستند.
انواع نقطه سفید روی لثه
همه نقاط سفید روی لثه یکسان نیستند. هرکدام میتوانند نشانهای از یک وضعیت متفاوت باشند، از موارد بیضرر تا ضایعاتی که نیاز به بررسی تخصصی دارند. آشنایی با انواع شایع این لکهها میتواند به تصمیمگیری درست در مورد نیاز به درمان یا مراجعه به پزشک کمک کند.
آفت دهان (Canker Sores): این زخمهای سفید کوچک معمولاً در یک نقطه مشخص از لثه ظاهر میشوند و اغلب با یک حلقه قرمز اطراف خود همراهاند. معمولاً بدون نیاز به درمان خاص، طی ۷ تا ۱۴ روز خودبهخود بهبود مییابند، اگرچه در موارد شدید ممکن است به درمان ضدالتهابی نیاز باشد.
لکههای برفک دهانی (Oral Thrush): این لکهها نرم، سفید و پنیریشکل هستند و ممکن است از لثهها به زبان، گونهها یا کام گسترش یابند. یکی از ویژگیهای اصلی آنها این است که با پاک کردن، نواحی قرمز و دردناک در زیرشان باقی میماند. برفک در کودکان، سالمندان یا افراد دارای ضعف ایمنی شایعتر است.
تکههای لکوپلاکیا (Leukoplakia Patches): این لکهها معمولاً بزرگتر از آفت هستند، شکل یکنواختتری دارند و با بافت ضخیم، سفت و چسبنده به سطح لثه شناخته میشوند. آنها برخلاف برفک، با پاککردن حذف نمیشوند و گاهی میتوانند نشانهای از تغییرات پیشسرطانی مخصوصاً در افراد سیگاری یا مصرفکننده دخانیات باشند.
لکههای کلسیفیه (Calcified Spots): در برخی موارد، تجمع رسوبات کلسیمی روی لثه میتواند منجر به ایجاد نقاط سفید، سخت و بدون درد شود. این لکهها بیشتر جنبه زیبایی دارند و معمولاً خطر خاصی ندارند، اما در صورت رشد یا تغییر بافت باید بررسی شوند.
درک تفاوتهای ظاهری، بافتی و واکنش این لکهها به لمس یا پاککردن، نقش مهمی در تشخیص سریعتر و درمان مؤثرتر دارد. در صورت شک به هر یک از این حالات، مشاوره با دندانپزشک بهترین مسیر برای جلوگیری از عوارض احتمالی است.
درمان نقطه سفید روی لثه
درمان آفت دهان:
- درمانهای خانگی: شستشوی دهان با محلول آب شور ملایم میتواند به کاهش سوزش و تسریع بهبود کمک کند. استفاده از خمیر جوش شیرین مخلوط با کمی آب به طور مستقیم روی زخم نیز میتواند مفید باشد.
- درمانهای بدون نسخه: محصولات بدون نسخه مختلفی مانند پمادهای موضعی و دهانشویههایی وجود دارد که به طور خاص برای تسکین درد و محافظت از زخم طراحی شدهاند.
- داروهای تجویزی: در موارد شدید، دندانپزشک شما ممکن است پماد کورتیکواستروئید یا سایر درمانهای موضعی را برای کاهش التهاب و درد تجویز کند.
درمان برفک دهان:
- داروهای ضد قارچ: برفک دهان با داروهای ضد قارچی درمان میشود که میتواند به شکل قرص، قرص یا دهانشویه باشد. مهم است که از این داروها طبق تجویز پزشک استفاده کنید.
- پروبیوتیکها: گنجاندن غذاهای پروبیوتیک در رژیم غذایی یا مصرف مکملهای پروبیوتیک میتواند به تعادل فلور طبیعی در دهان شما کمک کرده و از درمان برفک دهان کمک کند.
درمان لکوپلاکیا:
- در بسیاری از موارد، هیچ درمان فوری به جز معاینه توسط یک متخصص برای نظارت بر تغییرات مورد نیاز نیست.
- ترک سیگار: اگر لکوپلاکیا با مصرف سیگار مرتبط باشد، ترک سیگار میتواند ضایعه را کاهش دهد و خطر تبدیل آن به سرطان را کاهش دهد.
- برداشتن لکوپلاکیا توسط پزشک: برای لکههای مشکوک یا آزاردهنده، دندانپزشک ممکن است برداشتن تکههای لکوپلاکیا را با جراحی توصیه کند.
در همه موارد اگر نقطه سفید روی لثهها باقی ماند، بدتر شد یا با علائم دیگری مانند درد، خونریزی یا ناراحتی عمومی همراه شد، مهم است که با یک دندانپزشک برای تشخیص و برنامه درمانی مناسب مشورت کنید.
دریافت مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره رایگان کافی است شما تماس خود را وارد کنید.
درمان خانگی نقطه سفید روی لثه
اگر با نقطهای سفید روی لثهتان روبهرو شدهاید و با درد یا علائم آزاردهنده همراه نیست، برخی درمانهای خانگی ساده میتوانند در تسکین ناراحتی و تسریع بهبود مؤثر باشند. البته باید توجه داشت که درمانهای خانگی جایگزین تشخیص پزشکی نیستند بهویژه اگر لکه بیش از یک هفته باقی بماند، دردناک شود یا تغییر شکل دهد.
در ادامه با ۵ روش خانگی مؤثر برای کاهش علائم لکه سفید لثه آشنا میشویم:
۱. شستشو با آب نمک: یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و محلول را بهآرامی به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بچرخانید، سپس تف کنید. این روش را ۳–۴ بار در روز تکرار کنید. آب نمک بهعنوان ضدعفونیکننده طبیعی عمل کرده و در کاهش التهاب، کاهش رشد میکروبها و تسکین درد مؤثر است.
۲. جوش شیرین: مقداری جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کرده و به شکل خمیر درآورید. سپس با کمک گوشپاککن یا انگشت تمیز، مستقیماً روی ناحیه موردنظر بمالید. جوش شیرین محیط دهان را قلیایی میکند و به مهار رشد باکتری و قارچ کمک میکند.
۳. روغن نارگیل: روغن نارگیل بهدلیل خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابیاش، یکی از درمانهای موثر برای آفت و برفک دهانی است. روزی دو بار، با استفاده از پنبه، مقدار کمی روغن نارگیل را روی نقطه سفید بمالید.
۴. عسل: عسل، بهویژه عسل مانوکا یا عسل خام، به دلیل خاصیت ضدباکتری و تسریع در ترمیم بافت، میتواند زخمهای کوچک دهان را بهبود ببخشد. تنها کافیست روزی ۲–۳ مرتبه مقدار کمی عسل را روی لکه سفید قرار دهید.
۵. آلوئه ورا: ژل استخراجشده از برگ آلوئهورا خواص تسکیندهنده، ضد التهاب و خنککننده دارد. با یک گوشپاککن یا انگشت تمیز، ژل را مستقیماً روی لثه بمالید. بهتر است از ژل تازه و بدون افزودنی استفاده شود.
اگرچه این روشها میتوانند در شرایط خفیف مؤثر باشند، اما در صورت ماندگاری علائم، درد شدید، تب یا گسترش لکهها، بررسی تخصصی توسط دندانپزشک یا پزشک ضروری است. تشخیص زودهنگام در برخی موارد مانند لکوپلاکیا یا برفک پیشرفته، نقش حیاتی در درمان مؤثر دارد.
درمان نقطه سفید لثه با طب سنتی
اگر به روشهای طبیعی علاقهمند هستید، طب سنتی گزینههای متنوعی برای تسکین درد، کاهش التهاب و کمک به درمان نقاط سفید روی لثه ارائه میدهد. این درمانها عمدتاً برای موارد خفیف یا موقتی مؤثر هستند و میتوانند بهعنوان پشتیبان روشهای پزشکی مدرن استفاده شوند. در ادامه، با ۵ درمان سنتی معتبر آشنا میشوید:
میتوانید از عصاره ریشه شیرین بیان بهعنوان دهانشویه استفاده کنید. این گیاه در طب سنتی ایرانی و چینی جایگاه مهمی دارد. خواص ضد التهابی و ضد میکروبی شیرین بیان به کاهش التهاب لثه، تسکین زخمها و مهار رشد باکتریها کمک میکند.
زردچوبه به دلیل ترکیب فعال خود(کورکومین) یکی از قویترین ضدالتهابهای طبیعی است. با ترکیب مقدار کمی پودر زردچوبه با چند قطره آب، خمیری تهیه کرده و آن را بهآرامی روی نقطه سفید قرار دهید. این روش در کاهش تورم، درد و پیشگیری از عفونت مؤثر است.
روغن میخک از دیرباز برای بیحس کردن دردهای دندانی استفاده میشده است. تنها کافی است مقدار کمی از آن را با گوشپاککن روی ضایعه بزنید. اوژنول موجود در میخک بهطور طبیعی التهاب را کاهش داده و درد ناشی از زخمها یا آفتها را تسکین میدهد.
چای بابونه را دم کرده، بگذارید کمی خنک شود و سپس بهعنوان دهانشویه استفاده کنید. میتوانید از کیسه مرطوبشده چای نیز برای تماس مستقیم با ناحیه آسیبدیده استفاده کنید. بابونه با خاصیت آرامبخش و ضد التهابی، سوزشهای دهانی را کاهش میدهد.
چای سبز دارای آنتیاکسیدانها و پلیفنولهای ضد باکتری است که به بهبود بهداشت دهان کمک میکند. دهان خود را با چای سبز سرد شده بشویید یا کیسه مرطوب چای را روی لثه بگذارید. این روش نهتنها به کاهش التهاب کمک میکند، بلکه از رشد قارچ و میکروبها نیز جلوگیری میکند.
در حالیکه این درمانهای گیاهی میتوانند در تسکین علائم اولیه مؤثر باشند، اما نباید جایگزین تشخیص و درمان تخصصی شوند؛ بهویژه اگر علائم شما ادامهدار یا شدیدتر شود. در صورت باقی ماندن لکه سفید برای بیش از یک هفته، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا با بررسی دقیق، مسیر درمانی مناسبی انتخاب شود.
جلوگیری از ایجاد نقطه سفید روی لثه
۱. بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید:
- دندان های خود را حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- روزانه نخ دندان بکشید تا پلاک و ذرات غذا بین دندانها و لثهها از بین برود.
- از دهانشویههای ضد عفونی کننده برای کاهش باکتریهایی که میتوانند باعث بیماری لثه شوند استفاده کنید.
۲. معاینات منظم دندانپزشکی: هر ۶ ماه یکبار برای تمیز کردن حرفهای و معاینه دهان به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
۳. رژیم غذایی سالم:
- یک رژیم غذایی متعادل غنی از ویتامینها و مواد معدنی، به ویژه ویتامین C و کلسیم استفاده کنید که از سلامت لثه داشته باشید.
- مصرف غذاهای شیرین و اسیدی را که میتوانند به پوسیدگی دندان و بیماری لثه کمک کنند محدود کنید.
۴. نوشیدن آب فراوان: نوشیدن مقدار زیادی آب به حفظ جریان بزاق کمک میکند که به طور طبیعی دهان را تمیز میکند و به جلوگیری از عفونت کمک میکند.
۵. ترک سیگار: مصرف سیگار یک عامل خطر مهم برای لکوپلاکیا و بیماری لثه است که میتواند منجر به ایجاد لکههای سفید روی لثه شود.
۶. استرس را مدیریت کنید: استرس میتواند در ایجاد زخمهای شانکر نقش داشته باشد. مدیریت استرس از طریق ورزش، مدیتیشن یا مشاوره میتواند به کاهش بروز آن کمک کند.
برفک لثه نشانه چیست؟ بررسی دقیق علائم قارچ دهانی
برفک لثه که به آن عفونت قارچی دهان یا کاندیدیازیس دهانی نیز گفته میشود، زمانی ایجاد میشود که قارچ کاندیدا که بهطور طبیعی در دهان بسیاری از افراد وجود دارد بیشازحد رشد کند. این رشد غیرطبیعی معمولاً بهدلیل ضعف سیستم ایمنی، مصرف برخی داروها یا تغییرات در فلور طبیعی دهان اتفاق میافتد. اما وقتی این قارچ روی لثهها ظاهر میشود، ممکن است بهشکل پچهای سفید کرمی، دانهدانه یا گسترده دیده شود که گاهی با قرمزی و درد نیز همراه است.
علائم رایج قارچ دهانی روی لثه عبارتند از:
- نقاط یا لایههای سفید شیری روی لثهها، زبان یا کام دهان
- احساس سوزش یا درد بهویژه هنگام غذا خوردن
- خونریزی جزئی هنگام پاک کردن یا لمس نقاط سفید
- بوی بد دهان یا مزه فلزی
- در موارد شدید، مشکل در بلع یا خشکی شدید دهان
افراد مسن، نوزادان، بیماران دیابتی، افراد دارای دندان مصنوعی، و کسانی که آنتیبیوتیک یا کورتون مصرف میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به برفک دهان هستند.
اگر نقاط سفید روی لثه شما بهآسانی با مسواک پاک نمیشوند یا همراه با درد و التهاب هستند، احتمال برفک وجود دارد. درمان آن معمولاً با داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی انجام میشود. تشخیص و اقدام بهموقع مانع از گسترش عفونت به گلو یا مری خواهد شد. برای اطمینان، بهتر است هرگونه لکه سفید پایدار روی لثه را با دندانپزشک یا پزشک بررسی کنید.
تفاوت بین برفک لثه و لکه سفید
در نگاه اول، برفک لثه و لکه سفید روی لثه ممکن است بسیار شبیه به هم به نظر برسند، اما از نظر علت، شکل ظاهری، و نیاز به درمان، تفاوتهای مهمی با یکدیگر دارند. شناخت این تفاوتها به شما کمک میکند تا بهتر متوجه شوید چه زمانی نیاز به درمان خانگی دارید و چه زمانی باید سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
ویژگیها | برفک لثه | لکه سفید معمولی |
---|---|---|
عامل ایجاد | عفونت قارچی (کاندیدا) | تحریک مکانیکی، آفت، لکوپلاکیا یا کلسیفیکاسیون |
ظاهر | نرم، پنیریشکل، قابل پاک شدن | معمولاً سفت، چسبیده به بافت یا پوستهدار |
زیر ضایعه | پس از پاک کردن، ناحیه قرمز و ملتهب است | معمولاً تغییری ندارد یا بافت طبیعی دیده میشود |
محلهای درگیر | لثه، زبان، سقف دهان، گونه داخلی | بیشتر روی لثه یا محلهای تحت فشار یا تحریک |
همراهی با علائم دیگر | سوزش، بوی بد دهان، درد در بلع | اغلب بدون علامت یا کمی دردناک در لمس |
درمان | نیاز به داروهای ضدقارچ | بسته به علت، ممکن است نیاز به بررسی تخصصی یا فقط مراقبت خانگی داشته باشد |
اگر لکهای که روی لثه مشاهده میکنید قابل پاک شدن است و زیر آن قرمزی یا زخم وجود دارد، احتمال برفک وجود دارد. در مقابل، اگر لکه سفید سفت، بدون درد و غیرقابل پاک شدن است، ممکن است مربوط به لکوپلاکیا یا تحریک مزمن باشد که نیاز به بررسی دندانپزشک دارد. در هر دو حالت، اگر علائم بیش از یک هفته باقی بمانند یا گسترش یابند، مراجعه به متخصص ضروری است.
لکوپلاکیا لثه چیست و چگونه درمان میشود؟
لکوپلاکیا لثه یک ضایعه سفید رنگ و ضخیم است که معمولاً روی لثه، سطح داخلی گونه یا زبان دیده میشود و برخلاف برفک، قابل پاک شدن با دست یا مسواک نیست. این ضایعه بهدلیل رشد بیشازحد سلولهای سطحی دهان به وجود میآید و اغلب در اثر تحریک مزمن ناشی از سیگار، قلیان، دخانیات ، دندان مصنوعی نامناسب یا دندان تیز شکل میگیرد.
اگرچه بیشتر موارد لکوپلاکیا خوشخیم هستند، اما برخی از آنها میتوانند به ضایعات پیشسرطانی تبدیل شوند. بنابراین بررسی دقیق توسط دندانپزشک یا متخصص بیماریهای دهان بسیار مهم است.
درمان لکوپلاکیا لثه چگونه انجام میشود؟
- حذف عامل محرک: اولین قدم، قطع مصرف سیگار یا اصلاح پروتز و دندان تحریککننده است.
- پیگیری منظم: در موارد بدون نشانه خطرناک، بیمار باید هر ۶ ماه معاینه شود تا تغییرات احتمالی زود تشخیص داده شود.
- نمونهبرداری (بیوپسی): اگر ضایعه تغییر رنگ، خونریزی یا رشد سریع داشته باشد، پزشک برای اطمینان نمونهبرداری تجویز میکند.
- درمان موضعی یا جراحی: در برخی موارد، نواحی مشکوک با لیزر، جراحی محدود یا کرایوتراپی برداشته میشوند.
اگر روی لثهتان لکه سفید سفت و ماندگاری دیدهاید که طی یک یا دو هفته بهبود نیافته، حتماً برای بررسی دقیق به دندانپزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام لکوپلاکیا نقش مهمی در پیشگیری از بروز مشکلات جدیتر خواهد داشت.
تفاوت لکوپلاکیا با نقطه سفید روی لثه
اگرچه لکوپلاکیا و نقطه سفید روی لثه هر دو با تغییر رنگ سفید در بافت لثه دیده میشوند، اما از نظر ماهیت، علت، ظاهر و میزان خطر تفاوتهای قابلتوجهی دارند.
ویژگیها | لکوپلاکیا | نقطه سفید ساده روی لثه |
---|---|---|
عامل اصلی | تحریک مزمن (سیگار، پروتز نامناسب، دخانیات ) | آفت، برفک، زخم سطحی، التهاب خفیف |
ظاهر | ضخیم، سفت، ناصاف، اغلب پهن و چسبنده | کوچک، نرم یا موقتی، ممکن است دردناک باشد |
قابلیت پاک شدن | قابل پاک شدن نیست | گاهی با مسواک یا دستمال نرم پاک میشود |
احتمال پیشسرطانی بودن | دارد (در درصدی از موارد) | ندارد، معمولاً خوشخیم و موقت است |
نیاز به نمونهبرداری | در صورت تغییر شکل یا باقی ماندن بیش از چند هفته | معمولاً نیازی ندارد مگر مزمن و مقاوم باشد |
لکوپلاکیا یک هشدار جدی است و نیاز به بررسی تخصصی دارد، زیرا در برخی موارد میتواند زمینهساز ضایعات پیشسرطانی باشد. در مقابل، اکثر نقاط سفید معمولی روی لثه ناشی از عوامل گذرا هستند و با درمان خانگی یا رعایت بهداشت دهان بهبود مییابند.
اگر لکهای روی لثهتان دارید که ضخیم، ماندگار و غیرقابل پاک شدن است، حتماً با دندانپزشک مشورت کنید. تشخیص زودهنگام میتواند مانع از بروز مشکلات جدیتر شود.
آبسه سفید روی لثه؛ دلایل و روشهای درمان
ظاهر شدن یک برآمدگی یا جوش سفید رنگ روی لثه ممکن است نشانهای از آبسه لثهای باشد(وضعیتی که در اثر عفونت باکتریایی در بافت لثه یا اطراف ریشه دندان ایجاد میشود). برخلاف آفت یا برفک، آبسهها معمولاً دردناک هستند، حساس به لمساند و ممکن است با طعم تلخ در دهان، تورم موضعی یا تب همراه باشند.
دلایل رایج آبسه سفید روی لثه:
- پوسیدگی عمیق دندان که به پالپ (عصب دندان) سرایت کرده
- گیر کردن غذا یا پلاک بین دندان و لثه
- عفونت پس از جراحی یا کشیدن دندان
- بیماریهای پیشرفته لثه (پریودنتیت)
- شکستگی یا ترک در دندان که مسیر ورود باکتریها را فراهم میکند
روشهای درمان آبسه لثه:
- تخلیه عفونت: در صورت وجود چرک، دندانپزشک آن را بهصورت تخصصی تخلیه میکند تا فشار و درد کاهش یابد.
- آنتیبیوتیک: بسته به شدت عفونت، داروی خوراکی برای کنترل گسترش عفونت تجویز میشود.
- درمان ریشه (عصبکشی): اگر منبع عفونت داخل دندان باشد، ریشه دندان باید تمیز و درمان شود.
- کشیدن دندان: در مواردی که دندان بهشدت آسیبدیده باشد، ممکن است کشیدن آن ضروری باشد.
- درمانهای تکمیلی لثه: جرمگیری عمقی یا جراحی لثه برای پاکسازی نواحی عفونی در اطراف دندان انجام میشود.
هشدار مهم:
اگر احساس کردید برجستگی سفید روی لثه در حال رشد، دردناک، گرم یا چرکی است یا همراه با تب یا بوی بد دهان شدید میشود، هرچه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید. آبسه درماننشده میتواند به بافتهای مجاور، استخوان فک یا حتی جریان خون سرایت کند و عوارض خطرناکتری ایجاد کند.
تشخیص سریع و درمان زودهنگام، کلید جلوگیری از آسیبهای گستردهتر دهان است.
سفیدک زدن لثه؛ علت، نشانهها و پیشگیری
مشاهده سفیدک روی لثه ممکن است در ابتدا بیاهمیت به نظر برسد، اما در برخی موارد میتواند نشانهای از عفونت، تحریک بافت، یا اختلالات دهانی جدیتر باشد. سفیدک زدن لثه معمولاً به صورت لکه یا پوستههای سفید، نرم یا سفت ظاهر میشود و ممکن است با سوزش، درد یا حتی بوی بد دهان همراه باشد.
علت سفیدک لثه | نشانهها | پیشگیری |
---|---|---|
برفک دهان (عفونت قارچی) | سوزش یا درد هنگام خوردن | مسواک و نخ دندان منظم |
آفت دهانی | خونریزی یا قرمزی اطراف لکه | پرهیز از سیگار و دخانیات |
لکوپلاکیا (لکههای سفید سفت) | بوی بد دهان یا طعم تلخ | تغذیه متعادل و مصرف ویتامینها |
خشکی دهان یا بهداشت ضعیف | حساسیت به لمس یا مسواک | دهانشویه ضدقارچ/ضدباکتری با تجویز دندانپزشک |
واکنش به پروتز یا مواد پرکننده | لکهای که پاک نمیشود یا جای قرمز باقی میگذارد | مراقبت و تمیز کردن پروتز و ایمپلنت + چکاپ منظم |
اگر سفیدک روی لثه شما طی چند روز از بین نرفت، بزرگتر شد یا با درد و التهاب همراه بود، بهترین کار مراجعه سریع به دندانپزشک برای بررسی دقیق و شروع درمان مناسب است. گاهی یک تغییر ساده در بافت دهان میتواند نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد که تشخیص زودهنگام، کلید جلوگیری از آن است.
آیا نقطه سفید روی لثه، آبسه، سفیدک، برفک و لکوپلاکیا همگی یک بیماری هستند؟
خیر. اگرچه همه این مشکلات ممکن است به شکل لکه یا نقطه سفید روی لثه ظاهر شوند، اما از نظر علت، میزان خطر، و روش درمان با یکدیگر کاملاً متفاوتاند. در حقیقت، اینها نهتنها یک بیماری نیستند، بلکه هرکدام نماینده وضعیتهای مختلف دهانی هستند:
- نقطه سفید ساده: ممکن است ناشی از آفت یا تحریک موقت باشد.
- آبسه لثه: تجمع چرک ناشی از عفونت باکتریایی؛ دردناک و فوری.
- سفیدک زدن لثه: اصطلاح عمومی که میتواند شامل برفک یا التهاب باشد.
- برفک لثه: عفونت قارچی قابل پاک شدن با نواحی قرمز زیر آن.
لکوپلاکیا: ضایعه ضخیم و سفت که با پاک کردن از بین نمیرود؛ گاهی پیشسرطانی است.
نتیجه:
دیدن نقطه سفید روی لثه ساده نیست!
دیدن نقطه سفید، دانه یا سفیدک روی لثه ممکن است در ابتدا بیاهمیت به نظر برسد، اما این تغییر ظاهری گاهی پشت خود علائمی از بیماریهای مختلف دهانی را پنهان کرده است. از آفتهای بیضرر گرفته تا برفک قارچی، از آبسههای چرکی تا لکوپلاکیاهای پیشسرطانی همه میتوانند با یک نشانه مشابه شروع شوند: یک لکه یا جوش سفید روی لثه.
سوالات متداول نقطه سفید روی لثه
لکه سفید روی لثه میتواند نشانهای از چندین بیماری از جمله آفت دهان، برفک دهان، لکوپلاکیا یا در موارد نادر سرطان دهان باشد. معنی دقیق به علائم همراه و ارزیابی پزشکی بستگی دارد.
بسیاری از نقطههای سفید مانند آفتها اغلب خود به خود در عرض ۱ تا ۲ هفته برطرف میشوند. با این حال، لکههای ناشی از شرایطی مانند لکوپلاکیا یا برفک دهان ممکن است برای رفع نیاز به درمان داشته باشند.
رعایت بهداشت دهان و دندان عالی، پرهیز از استعمال دخانیات، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و معاینات منظم دندانپزشکی از اقدامات پیشگیرانه کلیدی هستند.
دندانپزشک نقاط سفید روی لثهها را بررسی میکند، سابقه پزشکی را در نظر میگیرد و ممکن است بیوپسی یا آزمایشات دیگری را برای تعیین علت زمینهای انجام دهد.
در حالی که بیشتر لکههای سفید خوشخیم هستند، مانند لکههای شانکر یا لکوپلاکیا، لکههای پایدار یا غیر قابل توضیح باید توسط یک متخصص ارزیابی شوند، زیرا گاهی اوقات میتوانند شرایط جدیتری مانند سرطان دهان را نشان دهند.
باید با دندانپزشک یا پاتولوژیست دهان مشورت کنید. آنها در تشخیص و درمان شرایطی که بر حفره دهان، از جمله لثهها تأثیر میگذارد، تخصص دارند.
خیر. برخی از لکههای سفید ممکن است موقتی و بیضرر باشند، اما اگر بیش از یک هفته باقی بمانند یا تغییر ظاهر دهند، باید بررسی شوند.
آفت معمولاً دردناک و با حاشیه قرمز است، درحالیکه برفک نرم و پنیریشکل بوده و با پاککردن ناحیهای قرمز زیر آن ظاهر میشود.
بله. بیماریهایی مانند دیابت، کمخونی یا اختلالات ایمنی میتوانند موجب بروز ضایعات سفید در دهان شوند.
دهانشویه ضدباکتری یا ضدقارچ با توصیه پزشک میتواند به پیشگیری از رشد میکروبها کمک کند، اما استفاده نادرست ممکن است تعادل باکتریایی دهان را مختل کند.
بله. مصرف منظم دخانیات، مخصوصاً دخانیات های جویدنی یا قلیان، از عوامل مستقیم ایجاد لکوپلاکیا لثه هستند.
بسیار نادر است، اما در صورت وجود تحریک مزمن یا سابقه خانوادگی، امکان آن وجود دارد و باید بررسی شود.
میتواند بخشی از روند التیام باشد یا نشانهای از تحریک یا عفونت اطراف ایمپلنت. اگر پایدار باشد، باید معاینه شود.
بله. کمبود ویتامینهایی مانند B12، فولات و آهن میتواند در ایجاد ضایعات سفید دهان مؤثر باشد.
بله، اگر دهان خشک بماند، یا پس از مصرف آنتیبیوتیک یا دهانشویههای قوی، تعادل قارچی دهان ممکن است بههم بخورد.
اگر لکهای بیش از ۷ تا ۱۰ روز باقی ماند، دردناک شد، تغییر شکل داد یا به بخشهای دیگر دهان گسترش یافت، مراجعه ضروری است.